Cenazeyle İlgili Konuların Adabı

Ağrı Genç İzcilik Spor Kulübü’müzde (AGİS) 2 Nisan 2025 Çarşamba akşamı İslami İlimler fakültesi Arş. Gör. Emrullah Bolat hocamızın sunumuyla Seyyid Hasan Hulusi Efendi‘nin Mecma’u’l-Âdâb isimli eserinden gerçekleştirdiğimiz dersimizde “Cenaze Namazı ve buna bağlı meselelerin Âdâbı” kısımlarını okuduk. Dostlarla gerçekleştirdiğimiz müzakerede maddeler halinde özetle şu hususlara değinildi:

• Ölen kişinin güzel işlerinden bahsedilmeli.
• Kötü işlerinden bahsedilmemeli, çünkü yaşayanlara eziyet verir.
• Cenaze namazı dört tekbirden oluşur, rükû ve secdesi yoktur.
• Tekbirler arasında yetişilmez, ancak imamın tekbirlerine yetişilebilir.
• Hadis: “Müslümanlardan ölen kişinin cenazesini kırk kişi kılarsa şefaatleri kabul edilir.”
• Cenaze namazı en az üç saf halinde kılınmalıdır.
• Hadis: “Üç saf halinde cenaze namazı kılınan kişi affedilir.”
• İyiliğe şahit edilen cenazeye Allah bağışlamada bulunur ve cenneti vacip kılar.
• Başlangıç tekbiri sonrası “Sübhaneke”, ikinci tekbirde “Salli ve Barik” duaları okunur.
• Erkek cenazede özel dua yapılır, kadın ve çocuk cenazede dua kısmen değiştirilir.
• Cenaze defnedilinceye kadar ayrılmamalı.
• Ayrılması gerekenler cenaze sahibinden izin almalı.
• Cenazeyi taşımak büyük sevaptır.
• Hadis: “Tabutu taşıyan kişinin kırk büyük günahı silinir.”
• Definden önce cenazeyi taşıyanlar oturmadıkça takip edenler de oturmaz.
• Defin esnasında Allah’ı zikretmek ve kabre toprak atmak sevaptır.
• Hadis: “Namazı kılıp defne kadar takip eden Uhud Dağı kadar sevap kazanır.”

Definden Sonra Yapılması Gerekenler

• Sadaka dağıtmak sünnettir.
• Güç yetmezse iki rekât namaz kılıp Ayetel-Kürsi ve Tekâsür sureleri okunmalıdır.
• Dua: “Allah’ım sevabını bu kişinin kabrine gönder.”
• Cenaze evine yemek götürmek sünnettir.
• Hadis: “Cenaze sahibinin ailesine yemek yapınız, çünkü onlar şu an meşguldür.”

Cenaze İçin Hüzün ve Matem Tutmanın Âdâbı

• Aşırı ağlama ve şikayet caiz değildir.
• Merhametten kaynaklanan ağlama caizdir.
• Hadis: “Göz yaşarır, kalp hüzünlenir fakat Rabbimizi razı etmeyecek şey söylenmez.”

Kabir Açmanın Âdâbı

• Salih kişilerin kabirlerinin yakınına kabir açılmalı, kötü kişilerden uzak durulmalıdır.
• Kabir geniş ve derin kazılmalı, ölünün yüzü kıbleye dönük olmalıdır.
• Kabir üstü hafif yükseltilerek işaretlenmelidir.
• Hadis: “Kötü komşulardan uzak durun.”

Kabrin Üzerine İşaret Koymanın Âdâbı

• Kabir bilinsin, dua edilsin ve çiğnenmesin diye işaret konulabilir.
• Kabir baş veya ayak ucuna taş veya tahta koymak caizdir.